Βραβείο Δημοκρατίας της πόλης των Αθηνών

Βραβείο Δημοκρατίας της πόλης των Αθηνών

(English follows below)

Το Βραβείο Δημοκρατίας της πόλης των Αθηνών, αποτελεί μια βασική θεσμική πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων, η οποία απονέμεται ετησίως από το 2016 σε ένα άτομο ή οργανισμό του οποίου το έργο ζωής, τα επιτεύγματα και η ηθική ακεραιότητα αποδεικνύουν μια διαρκή και αφοσιωμένη δέσμευση στην προώθηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Το βραβείο απονέμεται σε όσους έχουν κερδίσει αδιαμφισβήτητη παγκόσμια αναγνώριση, φήμη και εγκώμια.

Η έμφαση στη φιλελεύθερη δημοκρατία — η οποία νοείται ως ένα σύστημα ηθικών αξιών που υποστηρίζει και προάγει τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και την πολιτική υπευθυνότητα — απορρέει από έναν διττό στόχο:
Πρώτον, να αναγνωρίσει και να τιμήσει τη δημοκρατία ως μια έννοια βαθιά ριζωμένη στη πνευματική κληρονομιά του Διαφωτισμού, στην ιερότητα της ιδιότητας του πολίτη και στην καθολικότητα και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Δεύτερον, να διακρίνει τη φιλελεύθερη δημοκρατία από άλλες σύγχρονες εκδοχές που χαρακτηρίζονται από λαϊκισμό, τοξικό εθνικισμό, πολιτισμικό αποκλεισμό, φοβικό εσωστρεφισμό και παραλογισμό — δυνάμεις που όλο και περισσότερο αμφισβητούν τις θεμελιώδεις αξίες των μακροχρόνιων δημοκρατικών συστημάτων σε όλο τον κόσμο.

Η τελετή απονομής πραγματοποιείται παραδοσιακά στο πλαίσιο του Athens Democracy Forum (www.athensdemocracyforum.com) μιας σημαντικής πρωτοβουλίας του μη κερδοσκοπικού Art & Culture Foundation, που λειτουργεί ως μια παγκόσμια δημόσια «Αγορά», όπου διεξάγονται κρίσιμες συζητήσεις για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η σύγχρονη δημοκρατία.

Τα τελευταία χρόνια, έχουν συμμετάσχει πάνω από 400 διεθνείς σύνεδροι από περισσότερες από 40 χώρες, μεταξύ των οποίων πολιτικοί, διπλωμάτες, επιχειρηματικά στελέχη, ακαδημαϊκοί και φοιτητές, ΜΚΟ, ιδρύματα, ακτιβιστές και επαγγελματίες των ΜΜΕ.

• Μεταξύ των μέχρι σήμερα βραβευθέντων συγκαταλέγονται:
  • Ο λαός της Ελλάδας (2024), εκπροσωπούμενος από την τέως Πρόεδρο, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, με την ευκαιρία της 50ής επετείου από την πτώση της δικτατορίας, τιμώντας τον αγώνα τους για ελευθερία και δημοκρατία.
  • Jean-Claude Juncker (2023), πρώην Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την ισχυρή φωνή του, τις δυναμικές ενέργειες και τη σταθερή του δέσμευση για την υπεράσπιση των δημοκρατικών αξιών στην Ευρώπη και αλλού, ενάντια στον αυξανόμενο λαϊκισμό, τον ανελευθερισμό και τον ακραίο εθνικισμό.
  • Ο λαός της Ουκρανίας (2022), εκπροσωπούμενος από τον Πρόεδρο Volodymyr Zelenskyy, σε αναγνώριση των κοινών συλλογικών σημαντικών επιτευγμάτων τους: των αγώνων για την υπεράσπιση της κυριαρχίας τους και του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση· και γενικότερα στην υπεράσπιση των κοινών μας δυτικών αξιών.
  • Wai Wai Nu (2021), Βιρμανή ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για τη σταθερή και αδιάκοπη υπεράσπιση της για τα δικαιώματα και την ισότητα όλων των ανθρώπων στη Μιανμάρ.
  • Fernando Henrique Cardoso (2020), πρώην Πρόεδρος Βραζιλίας, για την επιτακτική και υποδειγματική δέσμευσή του στο κράτος δικαίου, τον σεβασμό των δημοκρατικών αρχών και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βραζιλία και όχι μόνο.
  • Pawel Adamowicz (2019), πρώην Δήμαρχος Γκντανσκ (μετά θάνατον), ο οποίος δολοφονήθηκε από ακροδεξιούς εξτρεμιστές, για τη σταθερή και έμπνευση υπεράσπιση των αρχών της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
  • Joaquim Chissano (2018), πρώην Πρόεδρος Μοζαμβίκης, για τη σχολαστική τήρηση και το σεβασμό του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών θεσμών σε μια ήπειρο όπου παραβιάζονται ή αγνοούνται πολύ συχνά.
  • Felipe González (2017), πρώην Πρωθυπουργός Ισπανίας, για τη θεμελιώδη συμβολή του στην εδραίωση της δημοκρατίας στη μετα-εξουσιαστική Ισπανία.
  • Kenneth Roth (2016), Εκτελεστικός Διευθυντής, Human Rights Watch, για την υποδειγματική και διαχρονική υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον ίδιο και την οργάνωσή του διεθνώς.

Το Βραβείο

Ο σχεδιασμός και η δημιουργία του Βραβείου ανατίθεται —μέσω διαγωνισμού— σε φοιτητή/τρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών, ενώ τα πρώτα χρόνια φιλοτεχνήθηκε από τη διεθνώς καταξιωμένη σχεδιάστρια μεταλλίων και κοσμημάτων Έλενα Βότση.

Athens Democracy Award

Background
The Athens Democracy Award is a key institutional initiative of the City of Athens, presented annually since 2016 to an individual or organization whose life’s work, achievements, and moral integrity demonstrate an enduring and compelling commitment to the advancement of liberal democracy. The award is given to those who have gained indisputable global recognition, reputation, and acclaim.

The emphasis on liberal democracy—understood as a system of moral values that supports and promotes human rights, the rule of law, and civic responsibility—stems from a dual objective:

First, to acknowledge and celebrate democracy as a concept deeply rooted in the intellectual legacy of the Enlightenment, the sanctity of citizenship, and the universality and respect for human rights.

Second, to distinguish liberal democracy from other modern variants marked by populism, toxic nationalism, cultural exclusion, fearful inwardness, and irrationality—forces that increasingly challenge the core values of long-standing democratic systems around the world.

The award ceremony traditionally takes place during the Athens Democracy Forum (www.athensdemocracyforum.com), an important initiative by the non-profit Art & Culture Foundation, which serves as a global public “Agora” where critical discussions on the challenges facing contemporary democracy are held.

In recent years, more than 400 international delegates from over 40 countries have participated, including politicians, diplomats, business executives, academics and students, NGOs, foundations, activists, and media professionals.

Award Recipients to date:

• 2016: Kenneth Roth, Executive Director of Human Rights Watch, for his exemplary and enduring defense of human rights worldwide.
• 2017: Felipe González, former Prime Minister of Spain, for his pivotal role in establishing democracy in post-Franco Spain.
• 2018: Joaquim Chissano, former President of Mozambique, for his scrupulous and exemplary adherence to the rule of law and democratic institutions on a continent where such principles are often disregarded.
• 2019: Posthumously awarded to Pawel Adamowicz, former Mayor of Gdańsk, Poland, who was assassinated by far-right extremists, for his steadfast and inspiring defense of liberal democratic values.
• 2020: Fernando Henrique Cardoso, former President of Brazil, for his exemplary commitment to the rule of law, unwavering respect for democratic principles, and defense of human rights in Brazil and internationally.
• 2021: Wai Wai Nu, Burmese human rights activist, for her continuous and unwavering advocacy for the rights and equality of all citizens in Myanmar.
• 2022: The People of Ukraine, represented by President Volodymyr Zelenskyy, in recognition of their struggle to defend national sovereignty, the right to self-determination, and, more broadly, our shared European values.
• 2023: Jean-Claude Juncker, former President of the European Commission, for his unwavering commitment to European democratic ideals, strong stance against populism and nationalism, and his belief in a social dimension to the EU’s Economic and Monetary Union.
• 2024: The People of Greece, represented by the then President of the Hellenic Republic Katerina Sakellaropoulou, on the occasion of the 50th anniversary of the fall of the dictatorship, honoring their struggle for freedom and democracy.

The Award

The design and creation of the Award is assigned—through a competition—to a student of the Athens School of Fine Arts, while in the early years, it was crafted by internationally acclaimed medal and jewelry designer Elena Votsi.