Το τελευταίο διάστημα είναι σε εξέλιξη η εκπόνηση του νέου Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ) του Δήμου Αθηναίων. Το ΤΠΣ έρχεται να αντικαταστήσει το σε ισχύ σήμερα Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του 1988. Ο νέος σχεδιασμός για την Αθήνα είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, αφού με τις πυκνές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων η πόλη είναι αντιμέτωπη με χρόνια αλλά και νέα προβλήματα: την κλιματική κρίση, το στεγαστικό, την αποδιάρθρωση της παραγωγικής της βάσης και την ανεξέλεγκτη στροφή στην τουριστικοποίηση, την υποβάθμιση των κοινωνικών υποδομών.
Οι παρεμβάσεις της Ανοιχτής Πόλης αυτά τα χρόνια, στις γειτονιές και στο Δημοτικό Συμβούλιο, στοχεύουν ακριβώς σε αυτά τα ζητήματα. Λέμε ότι η ένταση των προβλημάτων είναι τέτοια ώστε είναι επείγουσα η αλλαγή παραδείγματος πολιτικής. Δεν μπορούμε να συνεχίζουμε με τις πρακτικές που μας οδήγησαν εδώ, με ρητορική για υποτιθέμενη βιωσιμότητα την ίδια ώρα που η Αθήνα, αντί να αυξάνει το πράσινο, χάνει ελεύθερους χώρους ή οικοδομεί μέσα σε αρχαιολογικά άλση (όπως στην Ακαδημία Πλάτωνος). Δεν μπορούμε να μιλάμε για τον πολύτιμο πολυ-λειτουργικό χαρακτήρα της πόλης, και την ίδια ώρα να έχουμε αυθαίρετες κυβερνητικές αποφάσεις (όπως της ΠΥΡΚΑΛ) για την εκδίωξη της διοίκησης από το κέντρο της Αθήνας, να κλείνουν οι ιστορικοί χώροι πολιτισμού και να μετατρέπονται σε ξενοδοχεία, να εκτοπίζονται οι κάτοικοι από τις γειτονιές του κέντρου λόγω της επέλασης της κερδοσκοπίας και της έλλειψης οικονομικά προσβάσιμης κατοικίας.
Ως Ανοιχτή Πόλη έχουμε καταθέσει αναλυτικά τις θέσεις και συγκεκριμένες προτάσεις μας στο πλαίσιο της αρχικής διαβούλευσης, πριν ένα χρόνο, θέτοντας ως προτεραιότητες την κοινωνική και στεγαστική πολιτική, την περιβαλλοντική αναβάθμιση και θωράκιση της πόλης απέναντι στην κλιματική κρίση, τη διατήρηση του πολυλειτουργικού χαρακτήρα, τη στήριξη των μόνιμων κατοίκων και εργαζόμενων απέναντι στις πιέσεις της υπερτουριστικοποίησης και του real estate (όλο το υλικό του ΤΠΣ είναι αναρτημένο στο σχετικό site του ΥΠΕΝ).
Το διήμερο 27 και 28 Νοεμβρίου έγινε μια νέα παρουσίαση από την πλευρά των μελετητών της πορείας του σχεδίου. Στις παρεμβάσεις μας ζητήσαμε να υπάρξει η μέγιστη διαφάνεια στην πορεία της μελέτης και να γίνει προσβάσιμο το υλικό έγκαιρα σε όλες και όλους, ώστε να το μελετήσουν και να τοποθετηθούν με οργανωμένο τρόπο.
Αποτιμώντας τη μέχρι σήμερα πορεία εκπόνησης πρέπει να υπογραμμίσουμε δύο σημεία:
– Πρώτον, η διαδικασία που έχει επιλεγεί από την κυβέρνηση για την εκπόνηση όλων των ΤΠΣ με ανάθεση σε ιδιώτες μελετητές μέσω του ΤΕΕ, απομακρύνει τη διαδικασία σχεδιασμού από τον δήμο. Η δημοκρατικά εκλεγμένη τοπική αυτοδιοίκηση θα έπρεπε να έχει το βασικότερο ρόλο για τον τοπικό χωρικό σχεδιασμό, μιας και έχει και συγκεντρωμένη γνώση, αλλά είναι και αυτή που θα κληθεί να τον εφαρμόσει.
– Δεύτερον, το ΤΠΣ Αθήνας έχει ακόμα πολύ δρόμο για να φτάσει σε επίπεδο τελικής πρότασης, σε συγκεκριμένο χωρικό σχέδιο. Είναι ακόμα σε επίπεδο αξιολόγησης σεναρίων, γενικών κατευθύνσεων και ενδεικτικών προτάσεων. Η χρονική πίεση από τους όρους της σύμβασης είναι μεγάλη και αναρωτιόμαστε πώς θα ολοκληρωθεί το ΤΠΣ εντός προθεσμιών και πόσο θα επηρεάσει αυτό την ποιότητα του σχεδιασμού και την ουσιαστική συζήτηση- προεργασία με κατοίκους, φορείς, δραστηριοποιούμενους στο Δήμο.
Καλούμε τη δημοτική αρχή να κάνει ένα βήμα μπροστά και να προχωρήσει ο ίδιος ο Δήμος τη συζήτηση με φορείς και κατοίκους, με έγκαιρη και ουσιαστική διαβούλευση.
Ως Ανοιχτή Πόλη συνεχίζουμε να παρακολουθούμε τη διαδικασία του ΤΠΣ και να θέτουμε ως προτεραιότητα τις ανάγκες της μεγάλης πλειοψηφίας των ανθρώπων της πόλης.