Σχέδιο Αστικής Προσβασιμότητας

Σχέδιο Αστικής Προσβασιμότητας – Ο Δήμος Αθηναίων σχεδιάζει μια πόλη χωρίς εμπόδια

Ο Δήμος Αθηναίων, με διαρκή προτεραιότητα τη βελτίωση της καθημερινότητας για κάθε πολίτη, κάνει πράξη τη δέσμευσή του για μια συμπεριληπτική, λειτουργική και ισότιμη πόλη για όλους. Με όραμα μια Αθήνα χωρίς αποκλεισμούς, προχωρά στην εκπόνηση του Σχεδίου Αστικής Προσβασιμότητας (Σ.Α.Π.) — ενός στρατηγικού εργαλείου σχεδιασμού που εντοπίζει, αποτυπώνει και ιεραρχεί τις παρεμβάσεις που απαιτούνται ώστε κάθε σημείο της πόλης να είναι πλήρως προσβάσιμο.

Η προσβασιμότητα δεν είναι προνόμιο. Είναι βασικό δικαίωμα για την αξιοπρέπεια, την ισότητα και την ενεργή συμμετοχή όλων στη δημόσια ζωή. Και η Αθήνα κάνει σήμερα ένα ακόμη βήμα για να γίνει μια πόλη δίκαιη, συμπεριληπτική και βιώσιμη. Το Σ.Α.Π. εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό του Δήμου για τη δημιουργία ενός αστικού περιβάλλοντος που σέβεται, αγκαλιάζει και εξυπηρετεί τις ανάγκες όλων των πολιτών.

Μέσα από το Σ.Α.Π., διαμορφώνεται το σχέδιο για ένα ενιαίο και ασφαλές δίκτυο μετακίνησης: από πεζοδρόμια και πλατείες, μέχρι δημόσια κτίρια και υπαίθριους χώρους. Δίνεται έμφαση στα άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένους, γονείς με καρότσια, εγκύους και κάθε άτομο με δυσκολίες κινητικότητας, ενισχύοντας την προσβασιμότητα όχι μόνο ως υποδομή, αλλά ως αξία.

Αναλυτικότερα ως «Σχέδιο Αστικής Προσβασιμότητας (Σ.Α.Π.)» ορίζεται το στρατηγικό σχέδιο των απαιτούμενων διαμορφώσεων, επεμβάσεων και κατασκευών για την εξασφάλιση της προσβασιμότητας των υπαίθριων κοινόχρηστων χώρων συμπεριλαμβανομένων των δικτύων πεζή μετακίνησης, των οδεύσεων διαφυγής, χώρων εκτόνωσης, σημείων προσωρινής περίθαλψης και σημείων καταφυγής των πολιτών που εκπονείται από τους δήμους για την περιοχή εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου.

Ο στόχος του Σ.Α.Π. είναι να εντοπίσει τα σημεία όπου απαιτούνται διαμορφώσεις, παρεμβάσεις ή κατασκευές, καθώς και τις προσβάσιμες γραμμικές διαδρομές που εξασφαλίζουν τη συντομότερη, συνεχόμενη, ασφαλή και χωρίς εμπόδια μετακίνηση προς τις βασικούς κοινόχρηστους χώρους, κοινωφελείς λειτουργίες και σημεία ενδιαφέροντος στη λογική της προσβάσιμης αλυσίδας. Οι διαδρομές αυτές διαθέτουν κατάλληλο πλάτος και υλικό επικάλυψης, ράμπες με κατάλληλη κλίση ή/και ανυψωτικούς μηχανισμούς, καθώς και σήμανση σε προσβάσιμες μορφές, όπως ηχητική, φωτεινή και ανάγλυφη ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια από άτομα με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενα άτομα για τη μετάβασή τους από ένα σημείο σε άλλο.

Οι επιλεγμένες διαδρομές θα αποτιμηθούν ως προς τις βασικές παραμέτρους προσβασιμότητας που καθορίζει η νομοθεσία, όπως το πλάτος των πεζοδρομίων, η ελεύθερη όδευση, η ποιότητα της επιφάνειας κυκλοφορίας, η ύπαρξη ραμπών και διαβάσεων, καθώς και η ύπαρξη εμποδίων. Επιπλέον, θα αξιολογηθεί το επίπεδο προσβασιμότητας των κοινόχρηστων χώρων και των δημόσιων κτιρίων που βρίσκονται κατά μήκος των διαδρομών, έως και το σημείο εισόδου σε αυτά, Στο πλαίσιο αυτό θα συλλεχθούν δεδομένα για τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των διαδρόμων κυκλοφορίας, την ύπαρξη και διαχείριση υψομετρικών διαφορών, την ποιότητα και καταλληλόλητα των ραμπών και της όδευσης τυφλών, καθώς και την παρουσία κατάλληλων υποδομών πληροφόρησης.

Η ανάλυση και αξιολόγηση των παραπάνω δεδομένων – για τις δύο πλευρές κάθε οδικού τμήματος του προτεινόμενου δικτύου – θα οδηγήσει στον καθορισμό των αναγκαίων παρεμβάσεων. Στόχος είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μια ολοκληρωμένης και λειτουργικής «αλυσίδας» προσβασιμότητας, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των πολιτών.

Η εξασφάλιση συνθηκών προσβασιμότητας αποτελεί δικαίωμα για όλους τους πολίτες, χωρίς εξαιρέσεις. Ωστόσο, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται σε άτομα που αντιμετωπίζουν – είτε μόνιμα είτε προσωρινά – δυσκολίες κινητικότητας ή όρασης. Συγκεκριμένα:

•  Άτομα με αναπηρίες είναι εκείνα που παρουσιάζουν μόνιμες ή παροδικές σωματικές, ψυχικές ή νοητικές δυσλειτουργίες ή αδυναμίες, οι οποίες επηρεάζουν τη λειτουργικότητά τους.
• Εμποδιζόμενα άτομα περιλαμβάνουν τόσο τα άτομα με αναπηρίες όσο και άτομα με μειωμένες ικανότητες, όπως ηλικιωμένοι, εγκυμονούσες, παιδιά, άτομα με ασυνήθεις σωματικές διαστάσεις, χρήστες αμαξιδίων, άτομα που μεταφέρουν φορτία ή αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω εθισμών ή άλλων περιορισμών.
• Άτομα με κινητικές δυσκολίες είναι εκείνα με περιορισμένη κινητικότητα λόγω αδυναμίας, παράλυσης, δυσκαμψίας, απουσίας άκρων ή χρόνιων παθήσεων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν επίσης οι ηλικιωμένοι και οι προσωρινά τραυματισμένοι. Χρησιμοποιούν συχνά βοηθητικά μέσα, όπως αναπηρικά αμαξίδια, πατερίτσες, μπαστούνια κ.ά.
• Άτομα με προβλήματα όρασης περιλαμβάνουν όσους έχουν μερική ή ολική απώλεια όρασης. Για την αυτόνομη μετακίνησή τους χρησιμοποιούν λευκά μπαστούνια ή σκύλους-οδηγούς.
• Άτομα με προβλήματα ακοής επωφελούνται από έντονη και ευδιάκριτη οπτική σήμανση. Ο καλός φωτισμός διευκολύνει την επικοινωνία, επιτρέποντας την ανάγνωση των χειλιών ή τη χρήση της νοηματικής γλώσσας.
• Άτομα με δυσκολία στην αντίληψη ή την επικοινωνία περιλαμβάνουν άτομα με ψυχικές ή οργανικές παθήσεις, ηλικιωμένους, παιδιά, κουρασμένους, άτομα υπό την επήρεια ουσιών κ.λπ. Έχουν συχνά περιορισμένη επαφή με το περιβάλλον και μειωμένη ικανότητα αντίδρασης σε ερεθίσματα ή κινδύνους. Η σαφήνεια στη διαμόρφωση των χώρων, η χρήση εντονότερων χρωματικών αντιθέσεων και η ηχητική σήμανση συμβάλλουν σημαντικά στην ασφάλεια και αυτονομία τους.

Η συνολική προσέγγιση για την προσβασιμότητα οφείλει να λαμβάνει υπόψη αυτό το ευρύ φάσμα αναγκών, ώστε να διασφαλίζεται η ισότιμη συμμετοχή όλων στον δημόσιο χώρο.

Η εκπόνηση του Σχεδίου Αστικής Προσβασιμότητας (Σ.Α.Π.) χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» 2022.

Σύνδεσμοι (θα αναρτώνται κατά την πορεία εκπόνησης):